Mythologie
(bijgewerkt tot 13 mei 2012)In heel Griekenland (en ver daarbuiten) zijn zaken terug te vinden die betrekking hebben op de Griekse Mythologie. De verhalen beschrijven de interactie tussen de Goden, halfgoden, dieren en normale mensen. De mensen gebruikten de mythologie om zaken te verklaren waar dat op dat moment onmogelijk was, zoals de oorzaken van natuurgeweld en het waarom van het ontstaan van de wereld en de elementen. Op sommige plaatsen komen de mythologie en de werkelijkheid heel dicht bij elkaar, zoals in Knossos. Een aantal van de mythen die zich op Kreta afspeelden bespreken we beknopt op deze pagina.
De geboorte van Zeus in het Dikti-gebergte
Bij een bezoek aan de Lasithi hoogvlakte wordt onder andere de geboortegrot van oppergod Zeus bezocht. Zeus was één van de zonen van Kronos (de jongste van de Titanen) en zijn vrouw Rheia. Een orakel had aan Kronos voorspeld dat één van zijn eigen zonen hem van de troon zou stoten. Om dit te voorkomen slikte Kronos de vijf kinderen die hij reeds had door. De verdrietige Rheia besloot daarop de geboorteplek van hun zoon Zeus geheim te houden. Zeus werd geboren in de grot in de berg Dikti, waar hij werd opgevoed door nimfen. Hij kreeg melk van de geit Amaltheia en honing van de beien. Toen Zeus eenmaal volwassen was, confronteerde hij Kronos met zijn bestaan. Hierop volgde een oorlog tussen Zeus en Kronos (geholpen door de meeste andere Titanen). Vanaf de berg Olympus vuurde Zeus lichtschichten af totdat hij overwon. Uit Kronos bevrijdde hij vervolgens zijn onsterfelijke broers en zusters. Hiermee ontstond een nieuwe generatie goden; de Olympische goden met Zeus als oppergod en ondergoden als Poseidon (god van de zeeën), Hades (god van de onderwereld), Demeter (god van de landbouw), Hera (koningin der goden), Artemis (godin van de jacht), Hephaistos (smid van de goden) enzovoorts.
Zeus en Europa
Zeus was getrouwd met zijn zus Hera. Maar hij hield er ook nog andere partners op na. Dit kwam doordat de god van de eeuwige liefde, Eros, zijn pijlen voortdurend op Zeus richtte. Bekend is dat Zeus er minstens 23 relaties op na hield (met gewone mensen en godinnen). Hij hield hier tientallen kinderen aan over. Op het strand van Sidon (Libanon) trof hij Europa die aldaar met haar vriendinnetjes aan het spelen was. Hij was wederom op slag verliefd. Zeus veranderde van gedaante om nader bij Europa te kunnen komen en geen argwaan op te wekken. Hij veranderde in een witte stier. Toen Europa op zijn rug ging zitten, liep hij de zee in en zwom hij met haar naar Kreta, alwaar hij zijn ware gedaante aan haar toonde. Europa baarde hem drie kinderen. Koning Minos van Knossos was één van hen.
De Minotaurus en het labyrint
Koning Minos kwam aan de macht met hulp van Poseidon. Van Poseidon ontving Minos ooit de heilige witte stier van Zeus. Het was de bedoeling dat Minos deze stier later weer aan Poseidon zou offeren. Maar Minos offerde een andere stier. Daarop besloot Poseidon dat hij Minos' vrouw Pasiphaë verliefd moest laten worden op de stier. Hij liet de architect Daedalus een houten fopkoe maken, waar Pasiphaë in zou kruipen, zodat zij de liefde met de witte stier kon bedrijven. Het kind dat hieruit ontstond was half stier, half mens en werd de Minotaurus genoemd. Koning Minos schaamde zich hiervoor en besloot het monster op te sluiten in een ingewikkeld ondergronds labyrint, dat door Daedalus gebouwd moest worden. Hij voerde het beest elk jaar zeven jonge mannen en zeven jonge vrouwen die vanuit Athene naar Knossos moesten worden gebracht. Koning Egeas van Athene wilde daar een eind aan maken toen na drie jaren zijn eigen zoon, Theseus, aan de beurt was om geofferd te worden.
Theseus beloofde zijn vader echter de stier te doden. Daarbij kreeg hij hulp van Ariadne; de dochter van koning Minos. Zij werden verliefd op elkaar en om Theseus te helpen gaf Ariadne hem een magisch zwaard en een klos garen. Hij zou het ene eind van het garen vastmaken bij de ingang van het labyrint, zodat hij nadat hij de Minotaurus gedood had, de weg terug zou kunnen vinden. En zo geschiedde. Tezamen met Ariadne vluchtte hij vervolgens weg van Knossos. Samen met de zeven jonge mannen en vrouwen voer hij eerst naar Naxos. Daar liet hij Ariadne in de steek en reisde zonder haar terug naar Athene. Theseus had zijn vader beloofd bij terugkomst witte zeilen te hijsen als het hem gelukt was de Minotuarus te doden. Hij vergat dit en voer met zwarte zeilen de haven van Athene binnen. Koning Egeas was hierdoor zo bedroefd dat hij zichzelf van het leven beroofde door zichzelf in zee te werpen. Theseus werd hierop koning van Athene. Hij besloot de zee naar zijn vader te noemen: de Egeïsche zee.
Daedalus en Icarus
Toen Minos ontdekte dat Daedalus de houten koe voor zijn vrouw had gemaakt, werd hij erg boos. Hij besloot Daedalus en zijn zoon Icarus op te sluiten in het labyrint. Zij wisten echter te ontsnappen. Maar, omdat de havens van Kreta allemaal beveiligd werden, zouden zij op de normale manier niet ver komen. Daedalus maakte echter houten geraamten waarop met bijenwas veren werden geplakt. Met behulp van de vleugels vlogen ze vervolgens richting het vaste land. Daedalus waarschuwde Icarus vooral niet te hoog te vliegen. Icarus sloeg die waarschuwing in de wind en vloog steeds hoger. Doordat hij te dicht bij de zon kwam, smolt de bijenwas en lieten de veren los. Icarus stortte in zee. Daedalus wist zelf wel veilig Sicilië te bereiken.
